Słowniczek 1

W średniowiecznej Europie pełna własności ziem, przeciwieństwo własności lennej. Gruntami alodialnymi właściciel mógł swobodnie dyspomować - sprzedawać je lub przekazywać w testamencie

Przepisywanie istotom boskim, zwierzętom, przedmiotom, zjawiskom itp. cech ludzkich

Nieuznawany przez Kościół katolicki papież wybrany przez opozycyjną grupę duchowieństwa, który objął stanowisko za pontyfikatu legalnego papieża lub w czasie, gdy urząd ten pozostawał nieobsadzony

Zgromadzenie ludowe w starożytnej Sparcie. Uczestniczyli w nim wszyscy pełnoprawni obywatele polis, którzy oczyli 20. rok życia

Dziewięciu najwyższych rangą urzędników w starożytnych Atenach, wybieranych raz w roku. Początkowo ich władza była bardzo rozległa, jednak z czasem została ograniczona do spraw sądownictwa

Główny organ ustawodawczy i sądowy w starożytnych Atenach, który początkowo kontrolował działalność urzędników oraz czuwał nad moralnością obywateli. Cieszył się dużym prestiżem w społeczeństwie. Od czasów Solona jego członkami dożywotnio zostawall archonci

Doktryna teologiczna stworzona przez Ariusza, negująca równość osób Trójcy Świętej. Arianizm został potępiony na soborze w Nicei (325 r.) jednak przez długi czas miał wielu zwolenników - przyjęła go m.in. większość plemion germanskich. Zanikl całkowicie w VII w.

System rządzenia, w którym cała władza należy do jednego człowieka (lub grupy ludzi) i jest sprawowana poza jakąkolwiek kontrolą społeczną

Czasowe albo dożywotnie prawo czerpania dochodów z gruntu, nadane przez seniora wasalowi w zamian za służbę wojskową

Wielcy właściciele ziemscy (panowie feudalni) na Rusi, a następnie w Rosji. Na Litwie bojarami nazywane przedstawicieli średniej i drobnej szlachty

Urzędowy dokument papieski, cesarski lub królewski, wydawany w sprawach szczególnej wagi, opatrzony pieczęcią

W okresie feudalizmu stałe świadczenie wnoszone przez chłopa na rzecz właściciela gruntów w zamian za ich użytkowanie. Mogło być uiszczane w pieniądzach lub produktach

W starożytnych Atenach politycy uznawani za przywódców ludu. Nie piastowali żadnego urzędu publicznego, a ich znaczenie rosło wraz z popularnością wśród ludu ateńskiego

Naukowa metoda datowania znalezisk archeologicznych zawierających drewno na podstawie analizy wzorów słojów (z dokładnością co najmniej do roku)

Forma ustroju politycznego opierająca się na równoprawnym udziale w sprawowaniu władzy wszystkich posiadających prawa obywateli

(Z lac. 'nowa pobożność') - model religijności w Kościele katolickim, powstały pod koniec XIV w. Jego zwolennicy poszukiwali osobistego kontaktu z Bogiem (mistycyzm), praktykowali umiarkowaną ascezę, kladli nacisk na indywidualną modlitwę i przestrzeganie przykazań

Dowódcy armii Aleksandra Wielkiego, którzy po śmierci władcy stali się jego następcami i podzielili między siebie obszar imperium

Styl życia charakterystyczny dla starożytnych Spartan, polegający na zdyscyplinowaniu i całkowitym poświęceniu ojczyźnie

Forma rządów, w której władzę sprawują dwie osoby

Rozproszenie osób jednej narodowości wśród innych lub wyznawców określonej religii pomiędzy innowiercami. Diasporą nazywa się również rozproszenie Żydów żyjących poza Palestyną

W okresie rozdrobnienia feudalnego terytoria podlegające bezpośredniej władzy króla

We wczesnośredniowiecznych państwach pleniennych oraz monarchiach patrymonialnych formacja zbrojna pozostająca pod bezpośrednimi rozkazami i na utrzymaniu króla lub księcia

Stała danina pobierana przez Kościół, obciążająca ogół ludności. Początkowo wynosiła 1/10 plonów lub dochodów (stąd jej nazwa). Później zaczęła przybierać inne formy, m.in. stałej opłaty pieniężnej płaconej od łana

Zapisany w Koranie obowiązek religijny każdego muzułmanina polegający na szerzeniu islamu zarówno metodami pokojowymi, jak i poprzez walkę zbrojną

Wyżsi rangą urzędnicy w starożytnej Sparcie. Tworzyli pięcioosobowe gremium. Czuwali nad przestrzeganiem praw, wszczynali dochodzenia i nakazywali aresztowania, nadzorowali sprawy finansowe, prowadzili politykę zagraniczną, a także odpowiadali za przygotowanie kampanii wojennych