Wat betekent een eerste keuze AB?
Empirische therapie met antimicrobiële middelen die werkzaam zijn tegen de indicatie en geen specifiek negatief resistentie inducerend effect hebben volgens de huidige inzichten. Deze middelen kunnen in een bedrijfsbehandelplan worden opgenomen.
Wat betekent een tweede keuze AB?
Nee tenzij, waarbij de noodzaak voor toediening nader wordt onderbouwd. Dat kan o.a. op basis van gevoeligheid voor de verwerkker, opgebouwde patiënt- of bedrijfshistorie t.a.v. voorkomen van resistentie in dierpathogenen, of klinische noordzaak indien een bacteriologisch onderzoek niet mogelijk is. Deze middelen kunnen slechts bij uitzondering en meestal voor een gelimiteerde periode in een bedrijfsbehandelplan worden opgenomen.
Wat is een derde keuze AB?
Dit zijn antimicrobiële middelen die van kritisch belang zijn voor de humane gezondheidszorg. Nee tenzij: alleen voor individuele dieren als op basis van bacteriologisch onderzoek inclusief ABG is aangetoond dat er geen alternatieven zijn. Indien de gevoeligheidsbepaling niet mogelijk is, dient de dierenarts de keuze te onderbouwen (zie wetgeving en toelichting m.b.t. uitzonderingen op de verplichte gevoeligheidsbepaling). Deze middelen worden niet in een bedrijfsbehandelplan opgenomen, maar slechts in individuele gevallen voorgeschreven.
Wat betekent verboden voor voedseproducerende dieren AB?
Dit zijn antimicrobiële middelen die zijn verboden voor voedselproducerende dieren omdat deze middelen niet voorkomen in de bijlage van tabel 1 van Verordening (EU) Nr. 37/2010 van de Commissie van 22 december 2009 of in tabel 2 als verboden stof wordt aangemerkt. Deze stoffen kunnen in sommige gevallen wel voor niet-voedselproducerende dieren worden voorgeschreven. Indien dat van toepassing is zijn deze antimicrobiële middelen in de kleur van de keuze weergegeven met extra rode balk.
Stoffen verboden voor voedselproducerende dieren o.b.v. Verordening (EU) nr. 37/2010 bijlage 2. En dus uitsluitend voor GD.
Chlooramfenicol Dapson Dimetridazol Metronidazol Ronidazol Nitrofuaren incl. furazolidon
Stoffen verboden voor alle dieren. Deze zijn in Europa niet veterinair geregistreerd. Ook voor toepassing via de cascaderegeling onder heel specifieke voorwaarden blijven deze stoffen verboden omdat ze door de WHO zijn aangemerkt als ‘last resort’ middelen voor de mens.
Carbapenems
Glycopeptiden
Oxazolidonen en daptomycine
Mupirocine
Tigecycline
Cloxacilline
Welke groep?
Welke keus voor NVPD?
Welke keus voor VPD?
Maximumwaarde voor residuen (MRL)?
Spectrum?
Werkzaam tegen o.a.?
Penicillines (bèta-lacatams)
Eerste keus
Alle
Smal
Veel G+ bacteriën, waaronder penicillinase producerende stafylokokken
Nafcilline
Penicillines (bèta-lactams)
Geen geregistreerd
Alle herkauwers
Veel G+ bacteriën waaronder penicillinase producerende stafylokokken
Fenoxymethylpenicilline = Penicilline V
Voor varken en pluimvee
Veel G+ bacteriën
Benzylpenicilline = Penicilline G
Veel G+ bacteriën, enkele G- bacteriën (o.a. Pasteurella, Mannheimia, Actinobacillus, Haemophilus, Histophilus)
Penethamaat hydrojodide
Alle voedselproducerende zoogdieren
Veel G+ bacteriën en enkele G- bacteriën (o.a. Pasteurella, Mannheimia, Actinobacillus, Haemophilus, Histophilus)
Amoxicilline
Tweede keus
Alle voedselproducerende soorten
Breed
Veel G+ en G- bacteriën
Ampicilline
Amoxicilline/clavulaanzuur
Rund melkgevend, varken
Cefadroxil
Cefalosporines (bèta-lactams)
Verboden voor voedselproducerende dieren
Geen, want verboden
Cefalexine
Rund melkgevend
Cefalonium
Cefapirine
Cefoperazon
Geen middel geregistreerd
Derde keus
Cefquinome
Rund melkgevend, varken, paardachtigen
Ceftiofur
Cefovecin
Verboden middelen
Chloortetracycline
Tetracyclines (inhibitie 30S subunit ribosoom)
G+ en G- bacteriën anaëroben m.u.v. Pseudomonas, incl. mycoplasma, Brucella, Coxiella, Ehrlichia, Rickettsia, Chlamydophila, sommige mycobacterium en diverse protozoën (Entamoeba histolytica, Giardia lambia, Leishmania major, Trichomonas, Toxoplasma gondii)
Doxycycline
Rund melkproducerend, Varken, Pluimvee, Konijn
Oxytetracycline
Tetracycline
Chlooramfenicol
Fenicolen (inhibitie eiwitsynthese 50S subunit ribosoom)
Verboden middelen > uitsluitend GD
Veel G+ en G- bacteriën, obligaat anaëroben
Florfenicol
Thiamfenicol
Sulfachloorpyridazine
Opmerkingen?
Sulfonamiden (foliumzuursynthese PABA)
Alleen als geregistreerd diergeneesmiddel. Beschikbaar i.c.m. trimethoprim.
Sulfaclozine
Sulfadiazine
Sulfadimethoxine
Geen middel geregistreerd.
Sulfadimidine
Sulfadoxine
Sulfamethoxazol
Sulfaquinoxaline
Trimethoprim
Diaminopyrimidinen (foliumzuursynthese dihydrofolaatreductase)
Breed?
Alleen als geregistreerd diergeneesmiddel. Beschikbaar i.c.m. sulfonaminden
Clindamycine
Lincosamiden (inhibitie eiwitsynthese 50S subunit)
Verboden
G+ bacteriën, obligaat anaëroben
Lincomycine
Pirlimycine
Erythromycine
Macroliden (inhibitie eiwitsynthese 50S subunit)
Veel G+ bacteriën, G-kokken, obligaat anaëroben, mycoplasmata, spirocheten
Tylosine
Tylosine voor pluimvee
N.v.t.
Pluimvee
Alleen op basis van adequate diagnostiek i.v.m. risico campylobacter resistentie
Spiramycine
Rund melkgevend, Varken en Konijn
Voor GD alleen als combipreparaat beschikbaar
Spiramycine voor pluimvee
Eerste keus (ja, echt)
Tylvalosine
Varken
Veel G+ bacteriën, obligaat anaëroben, mycoplasmata, spirocheten
Tylvalosine voor pluimvee
Tilmicosine
Tilmicosine voor pluimvee
Alleen op basis van adequate diagnostiek i.v.m. risico op campylobacter resistentie
Gamithromycine
Rund niet melkgevend, Varken, Schaap
Individuele dieren
Tulathromycine
Tildipirosine
Rund niet melkgevend, Varken
Tiamulin
Pleuromutilines (inhibitie eiwitsynthese 50S subunit)
Varken, Kip, Kalkoen, Konijn
Veel G+ bacteriën, anaëroben, mycoplasmata
Strikt diergeneesmiddel. enkel voor bovenstaande dieren gebruikt ivm toxiciteit bij andere diersoorten.
Valnemulin
Strikt diergeneesmiddel.
Apramycine
Aminoglycosiden (inhibitie eiwisynthese 30S subunit)
Geen geregistreerd middel
Rund melkgevend, Schaap, Varken, Kip, Konijn
Veel G- bacteriën en stafylokokken
Dihydrostreptomycine
Rund melkgevend, Varken, Konijn
Framycetine
Gentamicine
Rund melkgevend, Varken
Kanamycine
Neomycine
Paromomycine
Veel G- en G+ bacteriën incl. diverse protozoën (cryptosporidien, Histomonas)
Spectinomycine
Flumequine
Quinolonen (DNA-synthese remmers)
G- bacteriën en campylobacter
Oxolinezuur
Danofloxacine
Fluoroquinolonen (DNA-synthese remmers)
G- bacteriën, mycoplasmata, campylobacter
Individuele dieren, geen alternatief
Difloxacine
Enrofloxacine
Marbofloxacine
Orbifloxacine
Pradofloxacine
Polymyxine B
Polymyxinen (beschadiging celmembraan)
G- bacteriën
Uitsluitend GD lokaal
Polymyxine E/colistine
Alleen voor E. coli onder strikte voorwaarden: zie diersoortspecifieke formularia
Bacitracine
Cyclische polypeptides (interferentie met celwand en peptidoclygaan synthese)
Rund melkgevend, Konijn
G+ bacteriën
Fusidinezuur
Fusidinezuur (verstoren eiwitsynthese)
Stafylokokken
Metronidazol
Metronidazol (pro-drug, is mutageen)
Obligaat anaeroben
Uitsluitend GD
Penicilline / kanamycine
Penicillinen met aminoglycosiden
Penicilline / neomycine
Penicilline / dihydrostreptomycine
Benethaminepenicilline / framycetine / penethamaathydrojodidie
Penicilline met aminoglycosiden
Cefalexine / kanamycine
Cefalosporinen met aminoglycosiden
Trimethoprim met sulfonamide
Trimethoprim met sulfonamiden
Metronidazol / spiramycine
Metronidazol met spiramycine
Lincomycine / spectinomycine
Lincomycine met spectinomycine
Individuele dieren, voor pluimvee alleen op basis van diagnostiek
Zuletzt geändertvor einem Jahr