зәр шығару механизмінің кезеңдері
абсорбция(фильтрация)
реабсорбция(қайта сіңірілу)
секреция бөліну
абсорбция процесі,бірінші реттік зәр түзілуі басталады
бүйрек капсуласында
нефрон кұрылысы
бүйрек капсуласы
иректелген бүйрек өзекшесі
абсорбция жүзеге асырылады
нефрон арқылы
шумақтық сүзінді (бірінші реттік зәр) түзіледі
боумен капсуласында
химиялық құрамы бойынша шумақтық сүзінді ұқсайды
қан плазмасына
бірінші реттік зәрдің құрамы
глюкоза
аминқышқылдары
витаминдер
гормондар
несепнәр
креатинин
сүзгіш рөлін атқаратын базальді мембранада ұсталып қалады
лейкоцит
эритроцит
тромбоцит
альбумин
глобулин
реабсорбция процесіне қатысады
просимальды өзекше
генле ілмегі
дистальды ирек өзекшелер
реабсорбция процесі аяқталады
жинақтаушы түтікшіде
бүйрек өзекшелерінен заттардың каппилярларға, өзекшелерді қоршап тұрған перитубулярлы каппилярларға кері қозғалысы
реабсорбция
бірінші реттік зәрге белсенді тасымалдану және диффузиялану жолымен сутек,калий,аммиак секрециялануы
секреция процесі
секреция процесі жүзеге асады
өзекшелерде
секреция процесі кезінде бірінші реттік зәрге тасымалданады
сутек
калий
аммиак
реабсорбция процесі жүзеге асады
бүйрек өзекшелерінде
екінші реттік зәр түзіледі
екінші реттік зәр мөлшері
1,5 литр
су-тұз гомеостазының маңызды параметрлері
осмостық қысым
pH
жасушаішілік, жасушадан тыс сұйықтықтар
су алмасуды реттеу жүйелері
орталық буын (шөлдету орталығы)
афференттік буын
эфференттік буын
гипоталамустың алдыңғы бөлігіндегі нейрондар
үлкен ми қыртысы аймақтарымен байланысқан
орталық буын
сезімтал жүйке ұштары, әртүрлі мүшелердің жүйке талшықтары
эфференттік буынға кіретін мүшелер
бүйрек
тер бездері
ішек
өкпе
артық мөлшердегі су құрамының ауытқуын жоюды
кем мөлшердегі су құраманың ауытқуын жояды
шөлдеу орталығы
гипоталамус
су-тұз тепе-теңдігін реттейтін,
дистальды иректелген өзекшелер мен бүйректің жинағыш түтікшелеріне әсер ететін гормон
АДГ
АДГ секрециялануы тоқтайды
суды көп ішсе
гипоталамус нейрондарында синтезделетін гормон
АДГ болмаса
зәр концентрленбейді
тәулігіне 20л дейін бөлінуі мүмкін
реабсорбция кезінде қандағы натрий иондарының тұрақты концентрациясын ұстап тұруды бақылайтын гормон
альдостерон
нысана-мүшелер
\жоғары қан қысымынан көп зардап шегеді\
жүрек
ми
қан тамырлар
көз
АДГ үшін нысана мүшелер
жинағыш түтікшелер мен дистальды өзектердегі рецепторлар
V1
V2
бүйрек өзекшелеріндегі рецепторлар
қантамырларының бірыңғай салалы бұлшықеттерінде шоғарланған рецептор
АДГ әсер ету типтері
дәстүрлі
дәстүрлі емес
суды реабсорбциялайтын гормон
АДГ-ның басқаша атаулары
антидиуретикалық гормон
вазопрессин
адалдық гормоны
АДГ-ның жоғары концентрациясында байқалады
тамыр тарылтқыш қасиеті
лактация гормоны
пролактин
вазопрессиннің дәстүрлі емес эффектісінен туындайды
гипергликемия
АДГ эффектілері
бүйректегі йод реабсорбциясы
қан тамырлар тарылуы
АДГ жинақталады
гипофиз артқы үлесінде
диабетті қантты, қантсыз деп бөлді
томас уиллис
судың ретсіз сыртқа шығуы
экскреция
қантсыз диабет
АДГ мүлдем жетіспесе
экскреция орын алады
қауіпті салдары: ағзаның сусыздануы
вазопрессин гипофункциясынан туындайды
қантсыз диабет белгілері
полидипсия
полиурея
зәрдің көп шығарылуы
шөлдей беру
вазопрессин гиперфункциясынан (көп бөлінуі) туайдайтын ауру
пархон синдромы
бөлінетін зәр азаяды
адамның салмағы артады
бұлшықеттер түйіледі
пархон синдромымен ауырғанда
бір литрден артық су ішпеу керек
қанды жасанды тазарту әдістері
сұйылту
диализ
сіңіру /сорбция/
мөлшері 500А-ға дейінгі бөлшектерді өткізіп, макромолекулаларды ұстап қалатын, жартылай өткізгіштік процесс
сорбция /сіңіру/
сұйық және газ тәрізді заттардың таңдалып жұтылуы
денедегі қанды, сұйықтықтарды жасанды тазарту әдістері
сұйықтықпен емдеу
гемодюлиция
диурез
энтеросорбция
перитонеалдық диализ
гемосорбция
гемодиализ
плазмаферез
гемофильтрация
гемодиафильтрация
сұйықтықпен емдеу /инфузиондық терапия/
уытты заттарды бейтараптайтын әдіс
тамыр арнасынан тыс тұрған сұйықтықтарды тамырға ауыстырады
уытты заттардың концентрациясын төмендетеді
сұйықтықпен емдеуде қолданылады
сарысу альбумині
гемодилюция немесе қанның сұйылуы
албумин, гемодез, протеин, желатиноль ерітінділерін пайдалану әдісі
күшейтілген диурез
алдын ала суды жүктеу
диуреттік заттарды енгізу
электролиттік құрамды түзету
организмді жалпы уытсыздандыру
катетер арқылы диализдейтін ерітіндімен құрсақ қуысын шаю
жасанды бүйрек аппаратының жартылай өткізгіш мембранасы арқылы қан плазмасын сүзу
организмнен тыс қанды айдау жолымен уытты заттардан тазарту
қанның жасужалы элементтерді бөліп алып, қанға кері тек плазмасыз енгізу
донор плазмасын құю
қанды сүзіп, арнайы ерітіндімен ауыстырып қанды тазалау
гемодиализді де, гемофильтрацияны да қолдану
артериялық қысымға жауапты қан мен судың тепе-теңдікте болуына жауап беретін гормон
ренин
қанды бүйрек көмегінсіз тазалау тәсілі
жартылай өткізгіш мембранамен жоғары молекулалы қосылыстардағы төмен молекулалы қосылыстарды тазарту
қан құрамынан зиянды заттарды алып, пайдалы заттарды сақтайды
диализат
қан адам денесінен тыс тазарады
бүйрек жетіспеушілігі әкеледі
зәр арқылы шығатын заттардың нормадан ауытқуына
қанда азотты заттардың жиналуына
бөліп шығару қызметінің бұзылуына
зәрлі қан
уремия
бүйрек жетіспеушілігі себептері
В,С гепатит
қант диабеті
безгек
пиелонефрит
буынның ұстамалы ауруы
гепотареналды синдром
түнде жиі несеп шығару
пиктурия
бүйрек жетіспеушілігі белгілері
анемия
ауыз кебуі
күйік дәм
қан кету
бүйректі трансплантациялаудағы қарсы көрсеткіштер
трансплантантты қабылдамау
қатерлі жаңа түзілімдер
белсенді жұқпалар: туберкулез, АИТВ
созылмалы психоз
қызыл қан түйіршіктерінің қабығының бұзылуы
гемолиз
бұлшықеттен шыққан қалдық өнім
бүйрек донорының тексеруі керек факторлар
АВО қан тобы сәйкестігі HLA аллель, салмағы, жасы, жынысы
бүйрек жетіспеушілігін анықтайтын талдау
реберг-тареев сынамасы
Zuletzt geändertvor 9 Monaten