Buffl

3/24-3/28 Week 10

RB
von Rosa B.

He Ka’ao No Kana

Laniloa, Ko’olauloa, O’ahu


Ka Mookuauhau

O Hakalanileo ka makua kane a o Hoohoakalani ka makuahine o Kana. He mau alii laua no Hilo mai, ma ka mokupuni o Hawaii. Ua hanau ia mai la o Hakalanileo na Uli a me kana kane. He keiki maikai no o Hakalanileo, a he alii hanohano no hoi. O Hoohoakalani hoi, he wahine iuiu no hoi o ia no Hilo-one mai. A noho pu o Hakalanileo laua me Hoohoakalani he kane a he wahine. Ma hope mai, hanau maila na keiki. He elima a laua keiki, o ia hoi o Kekahawalu, o Lealea, o Haka, o Niheu, a o Kana ka muli loa.


He Kaʻao No Kana

Laniloa, Koʻolauloa, Oʻahu

Ka Moʻokūʻauhau


ʻO Hakalanileo (Hakalanileo?) ka makua kāne a ʻo Hoohoakalani (Hoʻohoakalani?) ka makuahine o Kana(Kana?). He mau aliʻi lāua no Hilo mai, ma ka mokupuni ʻo Hawaiʻi. Ua hānau ʻia maila ʻo Hakalanileo(Hakalanileo?) na Uli (Uli?) a me kāna kāne. He keiki maikaʻi nō | ʻo Hakalanileo (Hakalanileo?), a he aliʻi hanohano nō hoʻi. ʻO Hoohoakalani(Hoʻohoakalani?) hoʻi, he wahine ʻiuʻiu nō hoʻi ʻo ia no Hilo-one mai. A noho pū ʻo Hakalanileo(Hakalanileo?) lāua me Hoohoakalani (Hoʻohoakalani?) he kāne a he wahine. Ma hope mai, hānau maila nā keiki. He ʻelima a lāua keiki, ʻo ia hoʻi ʻo Kekahawalu(Kekahawalu?), ʻo Lealea(Leʻaleʻa?), ʻo Haka(Haka?), ʻo Niheu(Nīheu?), a ʻo Kana (Kana?) ka muli loa.


O keia poe keiki ma mua, he poe kino kanaka maoli ko lakou, a e loaa ana ko lakou ikaika e like me ka loaa ana i na kanaka a pau. Aka, o Niheu nae, he ano kupua paha o ia, no ka mea, he keu hoi kona ikaika. A o Kana hoi, he ano e loa no kona kulana, kona nanaina, a mau ouli hoi.


ʻO kēia poʻe keiki ma mua, he poʻe kino kanaka maoli ko lākou, a e loaʻa ana ko lākou ikaika e like me ka loaʻa ʻana i nā kānaka a pau. Akā, ʻo Niheu (Nīheu?) naʻe, he ʻano kupua paha ʻo ia, no ka mea, he keu hoʻi kona ikaika. A ʻo Kana (Kana?) hoʻi, he ʻano ʻē loa nō kona kūlana, kona nānaina, a mau ʻōuli hoʻi.



Ma mua o kona hanau ana, ua maopopo no ia Uli, he keiki kupanaha keia. I ka puni ana o na mahina i ka makuahine, e manao ana na makua me ka lehulehu, e hanau ana ke keiki. A i ka hala ana o ka puni, he mea haohao ka hanau ole, a he mea pioloke no hoi no ke alo alii a me ka poe ike a pau. Ninau ia na kahuna a me ka poe kilokilo, aole nae he hoomaopopo. Okoa kela pane keia pane. A ninau ia mai hoi o Uli i kana ike, a i aku la keia, he kaula ke keiki a he hana nui no kana ma keia hope aku. He makahiki nae a me eono malama, a laila, hanau mai.


Ma mua o kona hānau ʻana, ua maopopo nō iā Uli, he keiki kupanaha kēia. I ka puni ʻana o nā mahina i ka makuahine, e manaʻo ana nā mākua me ka lehulehu, e hānau (ʻia) ana ke keiki. A i ka hala ʻana o ka puni, he mea haʻohaʻo ka hānau ʻole, a he mea piʻoloke nō hoʻi no ke alo aliʻi a me ka poʻe ʻike a pau. Nīnau ʻia nā kāhuna a me ka poʻe kilokilo, ʻaʻole naʻe he hoʻomaopopo. ʻOkoʻa kēlā pane kēia pane. A nīnau ʻia mai hoʻi ʻo Uli i kāna ʻike, a ʻī akula kēia, he kaula ke keiki a he hana nui nō kāna ma kēia hope aku. He makahiki naʻe a me ʻeono malama, a laila, hānau mai.



A hala ia mau malama a hanau ia mai la no o Kana ma ke ano he pauku kaula i ka po mahina o Kaloa-pau i ka malama o Ikuwa. I kona hanau ia ana, ua kuhihewa na makua me na hanau mua i ke ola pono ole o ke keiki. Eia no nae, i ko Uli nana ana aku i ke keiki, ua ike aku no o ia i ke kino kanaka ona. Na ke kupunahine no (a me na kaikuaana eepa ona) i malama a hanai i ke keiki ma ka uka la o ka wao nahele. A ulu aela o Kana a he kino kanaka no kona, ua mau no nae kona ano kupua e like me kona kaikuaana, me Niheu hoi.


A hala ia mau malama a hānau ‘ia maila nō ‘o Kana ma ke ʻano he paukū kaula i ka pō mahina o Kāloa-pau i ka malama o ʻIkuwā. I kona hānau ‘ia ʻana, ua kuhi hewa nā mākua me nā hānau mua i ke ola pono ‘ole o ke keiki. Eia nō naʻe, i ko Uli nānā ʻana aku i ke keiki, ua ʻike aku nō ʻo ia i ke kino kanaka ona. Na ke kupunahine nō (a me nā kaikua'ana ʻeʻepa ona) i mālama a hānai i ke keiki ma ka uka lā o ka wao nahele. A ulu aʻela ‘o Kana a he kino kanaka nō kona, ua mau nō naʻe kona ʻano kupua e like me kona kaikuaʻana, me Niheu ho‘i.


No kona ‘ano koa

O Kapepeekauila kahi koa ikaika a kaulana no Haupukele ma Molokai. I kona lohe ana no ka maikai o ka wahine a Hakalanileo, komo iho la ka iini a me ka lili i loko ona. No ia kumu o ia i hele aku ai i ka mokupuni o Hawaii no ke kaua ana ia Hakalanileo. Makemake no o Kapepeekauila e lilo o Hoohoakalani ia ia. A kaua aku la no laua a lilo hoi o Hoohoakalani i ia alii no Molokai, ia Kapepeekauila. A lohe o Kana no ka lilo ana aku o ko laua makuahine aloha i ke koa kaulana no Molokai, ua hoouka kaua aku no na keiki ia Kapepeekauila. I ko laua hiki ana aku ma Haupukele, Molokai, penei ko laua oli ana:


ʻO Kapepeʻekauila kahi koa ikaika a kaulana no Hāʻupukele ma Molokaʻi. I kona lohe ʻana no ka maikaʻi o ka wahine a Hakalanileo, komo ihola ka ʻiʻini a me ka lili i loko ona. No ia kumu ʻo ia i hele aku ai i ka mokupuni o Hawaiʻi no ke kaua ʻana iā Hakalanileo. Makemake nō ʻo Kapepeʻekauila e lilo ʻo Hoʻohoakalani iā ia. A kaua akula nō lāua a lilo hoʻi ʻo Hoohoakalani (Hoʻohoakalani?) i ia ali'i no Molokaʻi, iā Kapepeekauila (Kapepeʻekauila?). A lohe ʻo Kana no ka lilo ʻana aku o ko lāua makuahine aloha i ke koa kaulana no Molokaʻi, ua hoʻouka kaua aku nō | nā keiki | iā Kapepeekauila (Kapepeʻekauila?). I ko lāua hiki ʻana aku ma Haupukele, Molokaʻi, penei ko lāua oli ʻana:


Author

Rosa B.

Informationen

Zuletzt geändert